رئيس سازمان سينمايي همزمان با 21 شهر يور روز ملي سينما با حضور در برنامه شهر فرنگ شبکه خبر درباره عملکرد 10 ماهه گذشته خود و همچنين برنامه هاي آينده سازمان سينمايي توضيحاتي ارائه کرد.
به گزارش روابط عمومي سازمان سينمايي مشروح گفت و گوي حسين انتظامي با حميد مدقق به شرح ذيل است.

شما امروز در روز ملي سينما به عيادت جمال شورجه رفتيد، حال ايشان چطور بود؟
همانطور که مي دانيد در چند ماه گذشته آقاي شورجه دچارعارضه مغزي شده بودند که خوشبختانه حال عمومي وي رو به بهبود است و به ما نويد زودهنگام پيش توليد سريال حضرت موسي را داد.
شما در ابتداي حضورتان در سازمان سينمايي تاکيد بر چابکسازي و ادغام زيرمجموعه هاي سازمان سينمايي داشتيد. تا چه اندازه در اين زمينه به هدفتان نزديک شديد؟
معمولا دولت ها حسب اقتضاعاتي که بوجود مي آيد نهادهايي را بوجود مي آورند غافل از اينکه بايد نهادهاي سابق را تعديل کنند و يا اگر اقتضائات آن وجود ندارد آنها را ادغام و منحل کنند. اما دولت ها خردخرد بزرگ مي شوند و موجب مي شود کارآمدي آنها به چالش کشيده شود. در سازمان سينمايي هم مانند بخش هاي دولتي ما با اين معضل روبرو هستيم وقتي ساختارها بزرگ مي شوند علاوه بر کج کارکردي، بخش قابل توجهي از اعتبارات را مي‌خورند درحاليکه آن اعتبارات بايد صرف حوزه سينما شود. در اين مدت موسسه رسانه هاي تصويري و مدرسه ملي سينما منحل شد و بخشي از فعاليت هاي آنها که کارکرد داشت در بقيه بخش ها ادغام شد و اين خواسته سينماگران هم بوده که از بخش هاي ستادي فاصله بگيريم و کمک کنيم سينما بالنده شود.

عده اي معتقدند که تعداد زياد شوراها خروجي مناسبي براي سينما نداشته اند. نظر شما در اين مورد چيست؟
شوراهاي مرتبط با سازمان سينمايي و سازمان هاي مرتبط با آن دو دسته هستند. ابتدا شوراهاي نظارتي که شامل شوراي پروانه نمايش و ساخت هستند بدين شکل که اگر فردي فيلمي مي خواست بسازد در مسير شوراي پروانه ساخت سينمايي قرار مي گرفت و بعد از اتمام کار در بستر شوراي پروانه نمايش قرار مي گرفت و اگر مي خواست در شبکه نمايش خانگي فيلم بسازد در بستر شوراي پروانه نمايش خانگي قرار مي گرفت که در شکل جديد اين مشکلات مرتفع شد. شوراهاي ديگري مثل مستند، انيميشن مربوط به موسسات سازمان سينمايي است که کار حمايتي مي کنند. مخصوصا اينکه امسال موسسات زيرمجموعه سازمان سينمايي اولويت هاي خود را از نظر موضوعي و مضموني اعلام کردند طبيعي است موسساتي که مي خواهند با اين موسسات مشارکت داشته باشند و يا توسط اين موسسات آثارشان ساخته شود و براي اينکه ببينند اين موسسات ظرفيت ها را دارد در آن شوراها تصويب مي کنند.

دوستان ما در مرکز سينماي مستند و تجربي و بنياد سينمايي فارابي بر روي آيين نامه ها بررسي مي کنند. پيش بيني ما اين است که شوراها چابک تر مي شود زيرا حجم ورودي آنها به اندازه سابق نيست . زماني بخش قابل توجهي از توليد در سينماي ايران در دست بنياد سينمايي فارابي بود. در يک دوره اي توليد با نگاتيو انجام مي شد و فيلمسازان بايد از فارابي نگاتيو مي گرفتند و ميزان مشارکت و توليد فيلم در فارابي بسيار بالا بود. بيش از 50، 60 درصد آثار در بنياد سينمايي فارابي توليد، حمايت و مشارکت مي شد اما امروز اين سهم کاهش پيدا کرده است. شبيه اتفاقي که براي فارابي افتاده است براي مرکز گسترش سينماي مستند و تجربي نيز رخ د اده است. امروز شرکت هاي مختلف توليد فيلم بوجود آمده اند و بخش خصوصي به معناي واقعي کلمه وارد توليد شده و به همين دليل سهم فارابي در بازار توليد کمتر شده است در چنين شرايطي طبيعي است که ميزان نياز آنها به فعاليت شوراها کاهش پيدا کرده است.

منظور از ماده 4 پيشنويس آيين نامه رده بندي سني فيلم هاي سينمايي که به کاهش نمايش فيلم هاي مشمول رده بندي سني اشاره مي کند چيست؟ زيرا گروهي معتقدند اينکار به مميزي دوباره فيلم ها شبيه شده است و حتي موازي کاري با شوراي پروانه نمايش است. نظر شما در اين مورد چيست؟
باتشکر از توجه اهالي رسانه و سينماگران به آيين نامه رده بندي سني بايد بگويم اکثريت قريب به اتفاق سينماگران و متخصصان حوزه تربيتي از کليت اين آيين نامه حمايت کردند و انتقاداتي اگر وجود دارد به برخي موارد جزئي در آن است. نکته اول اين است که اين شوراها از نظر کارکرد با بقيه شوراها متفاوت است. در سيستم نظارت سنتي وقتي يک فيلمي ساخته مي شود و يا حتي فيلمسازي فيلمنامه خود را ارائه مي کند در شوراهاي ما براساس ضوابط موجود اعلام مي شود که فيلم قابل ساخت است يا خير و يا فيلم ارائه شده قابل نمايش است يا نيست. اما در شوراي رده بندي سني رابطه تعاملي با فيلمساز برقرار مي شود. در اين شورا فيلم توسط اعضا ديده مي شود و پلان هايي از فيلم مشخص مي شود و سپس به تهيه کننده اعلام مي شود که مثلا، فلان پلان در فيلم باعث مي شود تا فيلم شما رده بندي سني +12 يا +15 بگيرد و بعد از آن تشخيص خود فيلمساز است که آيا دوست دارد اين رده بندي سني بر روي اثرش قر ار بگيرد يا حذف کند. رويکرد اصلي ما در اين شورا توجه به بهداشت رواني جامعه، خانواده و کودکان و نوجوانان و محافظت از اين قشر آسيب پذير است و اين امري است که در همه کشورهاي صاحب سينما انجام مي شود و وظيفه توليدکنندگان و سياستگذاران فرهنگي اين است که اين مساله را جدي بگيرند. البته اين آيين نامه همانند تعد اد ديگري از آيين نامه ها پيش نويس است تا ما بتوانيم نظرات اهل فن را دريافت کنيم و در ادامه آيين نامه اي بدون ايراد آماده کنيم. در پيش نويس آيين نامه طراحي شده است که ممکن است در آينده آيين نامه نظامنامه اکران به شکلي تغيير کند که محدوديت رده بندي سني از طريق آن انجام شود . اگر به کمک رسانه ها و سينماگران فرهنگ سازي صورت گيرد و ما شاهد اين امر باشيم که خانواد ها به هشدارهايي که قرار است درباره فيلم ها داده شود و در همه اقلام تبليغاتي نيز لحاظ مي شود، توجه کنند ما به هدفمان رسيده ايم و ديگر لازم نيست محدوديت را اعمال کنيم.

اگر سينماي اجتماعي داراي صحنه هاي خشني باشد که براي کودکان مناسب نيست قطعا رفتار مسئولانه اي ندارد. ما در اين آيين نامه گروه هدفمان کودکان و نوجوانان هستند. قطعا در سينماي اجتماعي آثاري داريم که بسيار تاثيرگذار است اما نمايش آن براي گروهي از مخاطبان امکان پذير است و همه موافق هستند که کودکان نبايد صحنه هاي خشن را ببينند.

تعداد 30 نفر براي عضويت در اين شورا و همچنين عضويت تعداد کم سينماگران از جمله انتقادات ديگري است که به اعضاي اين شورا وارد شده است مبني بر اينکه اين 30 نفر چگونه مي توانند درباره يک فيلم به اجماع برسند؟
دو سينماگر که سابقه فعاليت در حوزه سينماي کودک را دارند عضو شورا هستند و به احتمال زياد ترکيب شورا اصلاح خواهد شد و تعداد بيشتري از سينماگران عضو شورا مي شوند تا از زاويه ديد سينما هم بيشتر به ماجرا توجه شود البته رويکرد اصلي اين شورا حوزه هاي تربيتي است. درباره تعداد اعضا بايد بگويم هرچقدر اين تعداد بيشتر شود شاهد راي درست تري خواهيم بود و در آيين نامه اي که درحال تدوين است لازم نيست به اجماع برسند.

چرا وضعيت فروش فيلم ها در تابستان امسال به خصوص مرداد و شهريور نسبت به سال گذشته ضعيف تر بوده است؟
اگر به صورت تجميعي نگاه کنيم وضعيت فروش در 6 ماهه اول امسال نسبت به سال گذشته افزايش پيدا کرده است و آمار آن بر روي سايت سازمان سينمايي موجود است. در 6 ماه ابتدايي امسال ميزان فروش افزايش پيدا کرده است اما تعداد بليت و کسانيکه به سينما رفته اند کاهش پيدا کرده است. البته اين مساله يک اتفاق جهاني است و در دنيا کساني که به سينما مي روند به دليل جايگزيني شبکه نمايش خانگي کاهش پيدا کرده است اما بايد تلاش کنيم با توجه به ظرفيت خوبي که سينماي ما دارد و همچنين قيمت مناسب آن، فيلم هاي خوبي اکران شود. پيش بيني مي کنيم با توجه به فيلم هاي پرفروشي که در نوبت هستند در مهرماه اين روند اصلاح شود.

آيا امکان نداشت تعدادي از فيلم هايي که در بهار اکرا ن شدند در تابستان به نمايش درمي آمدند تا ما در اين فصل نيز شاهد فروش خوبي باشيم؟
تعيين زمان اکران توسط تهيه کننده اعلام مي شود و نمي توانيم آنرا تحميل کنيم. اما مي توان مثلا مدلي را اجرا کرد که به جاي آنکه هر 6 هفته يکبار 7 فيلم جديد اکران شود فيلم هاي جديد را به تدريج وارد چرخه اکران کنيم تا امکان انتخاب و سينمارفتن براي خانواده ها بيشتر شود.

قرار بود شما به مناسبت فرارسيدن روز ملي سينما آيين نامه 5 جشنواره ملي، جهاني فيلم فجر، جشنواره کودک، سينماحقيقت و کوتاه را منتشر کنيد اين اتفاق نيافتاد. قرار است چه زماني منتشر و چه اتفاقي براي اين جشنواره ها بيافتد؟
اوايل هفته آينده اين آيين نامه ها منتشر مي شود البته نسخه اي که منتشر مي شود پيش نويس است و بعد از گرفتن نظر نخبگان و ذي نفعان نسخه نهايي منتشر مي شود.

براي جشنواره فيلم فجر چه اتفاق مي افتد. آيا شاهد تغييراتي خواهيم بود؟
اصرار ما اين است که ضوابطمان را روشن بيان کنيم زيرا هرسال گلايه هايي بوجود مي آيد. مثلا، فيلمسازي مي گفت بر اساس ضرب الاجل اعلام شده من فيلمم را رسانده ام اما فلان فيلمساز که دي سي پي فيلمش آماده نشده نامش جزء 22 فيلم است درحاليکه شما بايد نام فيلم رزرو را اعلام مي کرديد.اگر ما در ضوابط خود همه مسائل را پيش بيني کنيم ديگر گلايه اي بوجود نمي آورد. هرچقدر بتوانيم به صورت شفاف تر ضوابط را بيان کنيم اجماع بيشتري بوجود مي آيد زيرا شفافيت به معناي پيش بيني پذيري است و مراجعه کننده قبل از مراجعه به هر دستگاهي با خواندن ضوابط بتواند جواب دستگاه را پيش بيني کند و حس تبعيض از بين برود و سرمايه اجتماعي افزايش پيدا مي کند و اعتماد بوجود مي آيد.

اخرين وضعيت جشنواره جهاني فيلم فجر چگونه است و چه شد که اين جشنواره باقي ماند؟
برخي سينماگران معتقدند که بهتر است دو جشنواره ملي و جهاني ادغام شوند و برخي نيز مي گويند بايد به صورت تفکيک شده برگزار شود. ظرفيت رو به تعالي که جشنواره جهاني دارد اين امکان را بوجود آورده است که ايران به عنوان يک حامي منطقه اي مطرح شود و تاثيرگذاري بين المللي در سطح منطقه اي داشته باشد. به اين نتيجه رسيديم که جشنواره به صورت مجزا برگزار شود و برخي اشکالات کوچکي وجود دارد که به مرور مي توان آنرا اصلاح کرد. اين جشنواره با شرايط امروز ايران که گروهي از کشورها سعي دارند با يک انزوايي با ايران رفتار کنند، مي تواند ظرفيت هاي خوبي ايجاد کند.

آيا دبير اين جشنواره تغيير مي کند؟
شوراي سياستگذاري طي روزهاي آينده معرفي مي شود و تصميم گيري خواهد شد.

جشنواره جهاني فيلم فجر به اين دليل برگزار شد که يه حضور سينماي ايران در جشنواره هاي جهاني و خارج از کشور کمک کند اما در سال هاي اخير شاهد هستيم که ميزان حضور فيلم هاي ايراني در جشنواره ها کاهش پيدا کرده است. نسبتي بين آنها مي بينيد؟
کاهش توفيقات ما در جشنواره هاي جهاني بايد به خوبي تحليل شود. در چند سال گذشته کشورهايي که قبلا سينما نداشتند تحت تاثير سينماي ايران، صاحب سينما شدند و از ما الگو گرفتند و به نوعي در مجتمع جهاني رقيب ما شده اند از طرف ديگر ما نمي توانيم منکر نگاه سياسي حاکم در جشنواره ها به خصوص جشنواره هاي غربي شويم و امروز برخي از مسئولان اين جشنواره ها به صراحت اين مساله را اعلام مي کنند.البته شايد ما در توليد فيلم مولف و فيلمي که بتواند بر افکار جهاني تاثير بگذارد کمتر فعاليت کرده ايم.

ايا در آيين نامه ها درباره ميزان هزينه کرد و منطقي شدن هزينه هاي جشنواره ها مواردي مطرح شده است؟
يکي از دلايل رويکرد عمومي ما به کوچک و چابک سازي، توجه به کاهش هزينه ها است. نسبت قابل توجهي از بودجه هاي سازمان سينمايي صرف هزينه هاي پشتيباني و ستادي مي شود و ما به دنبال کاهش اين نسبت در سال 98 هستيم. هزينه هاي جشنواره ها نيز بايد سبک تر شود و تلاش شود براي برگزاري آنها حامي مالي پيدا شود و همه مخارج جشنواره ها از محل اعتباراتي که دولت به سينما اختصاص داد پرداخت نشود.

ضرورتي دارد که هرسال جشنواره کودک برگزار شود؟
يکي از دلايل برگزاري جشنواره ها توجه و توسعه و بالندگي درباره موضوع آن جشنواره است ضمن آنکه جهت دهي هم مي کند. اعتقاد داريم که بايد فيلم مناسب براي کودک و نوجوان ساخته شود و وظيفه داريم از اين حوزه حمايت کنيم و اين حوزه با مولفه هاي تجاري قابل مقايسه و حمايت نيست و بايد از آن حمايت شود. زمانيکه جشنواره برگزار مي کنيم سينماگران براي آنکه کارشان ديده و در رقابتي شرکت کنند به سمت توليد براي آن جشنواره حرکت مي کنند و همزمان کار خود را به لحاظ کيفيت ارتقا مي دهند. برگزاري جشنواره به نوعي سياستگذاري در آن حوزه است. اما اينکه انگيزه اي که براي تاسيس يک جشنواره وجود داشته همچنان براي ادامه برگزاري آن وجود داشته باشد مبحثي قابل بررسي است. به صورت شخصي معتقدم که بسياري از جشنواره ها را مي توانيم تعطيل کنيم و يا اگر بلوغ آن در صنف وجود دارد برگزاري آنرا به صنوف واگذار کنيم و ما در نهايت به عنوان سياست گذار حضور داشته باشيم. البته در سازمان سينمايي قرار ما اين است که درباره همه مسائل به اجماع برسم و آيا برنامه ها در چهارچوب سياست هاي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و دولت قرار مي گيرد يا خير؟ البته عقب نشيني به نفع صنوف در چارچوب سياست هاي دولت و وزارت ارشاد است.

يکي از مهمترين سياست هاي شما در 10 ماهه گذشته بحث شفافيت است و شما به عنوان دبير کميته انتشار و دسترسي آزاد به اطلاعات نيز فعاليت داريد. يکي از دستورات شما انتشار همه نامه هاي مکاتبه شده بين مديران است. اين مساله چه سودي براي سينما و جامعه دارد؟
اگر شفافيت اجرا شود بسياري از آسيب ها کاهش پيدا مي کند زيرا شفافيت پيش بيني پذيري را بالا مي برد و به توسعه سرمايه اجتماعي کمک مي کند و اعتماد مردم به مردم و اعتماد حاکميت به مردم و اعتماد مردم به حاکميت را افزايش مي دهد. مطابق قانون انتشار و دسترسي آزاد به اطلاعات همه دستگاه هاي دولتي بايد اطلاعات خود را حسب درخواست شهروندان در اختيار آنها قر ار دهند و منتشر شود و سند دولتي يعني آن چيزي که شماره و تاريخ مي خورد مشمول اين قانون است. البته اسناد محرمانه و حريم خصوصي از اين امر مستثنا هستند . سال 88 اين قانون تصويب شد و چند سال نيز به آن بي مهري شد اما از سال 92 اين قانون اجرايي شد اما مردم متاسفانه هنوز به اين حق خود وقوف ندارند. نه تنها نامه ها بلکه قراردادها و اسناد حسابداري و صورت هاي هزينه هم مي تواند منتشر شود.

بر اين اساس آيا شما حقوق و مزاياي مديران سازمان سينمايي را منتشر مي کنيد؟
سامانه ديگري است که توسط سازمان برنامه و بودجه درحال آماده سازي است و مسير خود را طي خواهد کرد و ممکن است اين اتفاق بيافتد.

آيا امکان دارد صورتجلسه شوراي پروانه نمايش و ساخت با جزئيات منتشر شود؟
درباره شورا ها آنچه صورتجلسه مي شود از نظر ما سند دولتي است و بايد منتشر شود و گام هاي بعدي ما در اين حيطه است البته کار سختي است. کدام دستگاه تا به امروز شهامت داشته تا نامه ها و اسناد را منتشر کند. از اين جهت وزارت فرهنگ و ارشاد در بحث شفافيت شاگرد اول است و اين شهامت را داشته که 45 روز بعد از پايان هر جشنواره جزئيات هزينه هاي مالي آن جشنواره را اعلام کند. درباره راي اعضاي شوراي پروانه ساخت و نمايش بايد خود اعضاء بخواهند و گرنه ما اجازه انتشار نظر تک تک افراد را نداريم. گرچه نظر خود من اين است که خوب است که آرا منتشر شود. من در هيات نظارت بر مطبوعات معتقد بودم که حتي جزييات نظرات هم خوب است که منتشر شود.

برخي معتقدند که سازمان سينمايي بايد به سمت روان سازي توليد حرکت کند، مثلا چرا بنياد سينمايي فارابي 4 ماه مانده به جشنواره فيلم فجر هيچ توليدي ندارد؟
وظايف و برنامه هاي بنياد سينمايي فارابي اعلام و مشخص شده است. حدود 100 فعاليت براي اين موسسه تعريف شده است که اميدوارم بتوانيم برنامه سال 99 را در اسفند 98 منتشر کنيم و تمام موسسات اعلام کنند بودجه اي که ميگيرند چقدر است و صرف چه فعاليت هايي مي شود. فارابي نيز اعلام کرده است که چه ميزان فيلم قرار است توليد و مشارکت کند و يکي دو اثر آنها نهايي شده که اطلاع رساني مي کنند.

نيمه مرداد اعلام کرديد که در 181 شهر سينما وجود دارد و 1000 شهر سالن سينما ندارند و 20 شهر در قالب سينماي اميد صاحب سينما مي شوند. آخرين وضعيت سينماي اميد چگونه است؟
18 شهر نهايي شده است. وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي شعارشان اين است که ايران تهران نيست. هرچقدر بتوانيم اعتبارات و سياست ها را به جاي تمرکزگرايي مرسوم صرف استان ها کنيم به توسعه فرهنگي و امنيت فرهنگي کمک کرده ايم و عدالت فرهنگي را به دنيال دارد و سينماي اميد با اين نگاه دنبال شده است. در بيش از 1000 شهر زيرساخت سينما نداريم درحاليکه وجود زيرساخت به امنيت آنجا کمک مي کند و با همکاري سازمان همياران شهرداري و شهرداران شهرها سينماي اميد درحال انجام است و تفاهمنامه ها امضا شده که در مراحل مختلف پيگيري است و اميد داريم تا اسفند 98 به نتايج خوبي برسيم.

آخرين وضعيت وحدت تهيه کنندگان و تشکيل صنف واحد به کجا رسيد؟
ما اصرار داريم که صنوف استقلال دارند. جلساتي را با تهيه کنندگان برگزار کرديم اما هنوز به نتيجه نرسيده است البته اميدوارم به نتيجه برسد زيرا بسياري از اتفاقات مثبت در سايه تشکيل صنف واحد خواهد بود و ما حاضريم از بخشي از وجوه کاري خود به نفع صنف عقب نشيني و اختيارات خود را واگذار کنيم به شرط آنکه صنف يکپارچه تشکيل شود.

مهمترين کاري که در 10 ماه گذشته انجام داديد چه بود؟
بر نامه محوري و اينکه براي همه کارهايمان ضابطه مشخصي داشته باشيم از جمله کارهاي مهمي بود که ما در 10 ماه گذشته با همکاري همه مديران سازمان سينمايي انجام داديم.

مهمترين برنامه اي که قرار است در آيند ه انجام دهيد چيست؟
روي توليد برنامه هايي داريم که نتايج آن به زودي حاصل خواهد شد و ما شاهد رونق توليد در انجمن سينماي جوان و فارابي به خصوص در بخش فيلم هايي که خودشان توليد مي کنند، خواهيم بود.همچنين توليد در شرکت هاي خصوصي نيز جلوه بيشتري پيدا مي کند.