کارشناسان، دانشگاهيان و سينماگران حاضر در نشست تخصصي «جايگاه پژوهش در سينماي بعد از انقلاب اسلامي» که در محل کتابخانه زنده ياد دکتر حسن حبيبي واحد علوم و تحقيقات تهران برگزار شد، بر ارتباط پژوهشگران با سينماگران در انجام پژوهشهاي سينمايي، لزوم ايجاد احساس نياز به پژوهش براي سينماگران و دوري از دستوري بودن استفاده از پژوهش در توليد آثار سينمايي تاکيد کردند.
به گزارش روابط عمومي بنياد سينمايي فارابي، دکتر واعظي عضو هيات علمي پژوهشگاه فرهنگ و ارتباطات جهاد دانشگاهي در اين نشست با اشاره به اينکه به حوزه فرهنگ بر مبناي يک عدالت فرهنگي نگاه ميکنيم، گفت: ما يک حوزه پژوهشي با عنوان اخلاق اجتماعي داريم که به سنجش و پيمايش اخلاق اجتماعي ميپردازد.
وي ادامه داد: ميخواهيم از فرهنگ يک تصوير مطلوب ارائه دهيم، به همين دليل براي ارزيابي وضع موجود بايد متغيرهاي مورد سنجش را مشخص کنيم.
واعظي ضمن تاکيد بر اينکه نگاه ما به مقوله سينما همانند نگاه به فرهنگ و سنجش فرهنگي است، اظهار داشت: با همين نگاه ميخواهيم ببينيم ذائقه سينمايي ايرانيان در طول سالهاي بعد از انقلاب چه فرايندي را طي کرده است. به گفته وي، حضور زنان در سينماي ايران در سال هاي اوليه سينماي پس از انقلاب کمرنگ بوده است.
تسلط به سينما
دکتر محمود اربابي معاون توسعه و فناوري سازمان سينمايي نيز در اين نشست گفت: امروز بعد از 40 سال، حداقل در 5 دانشگاه بزرگ کشور رشته سينما تدريس مي شود و اغلب هنرمندان، کارگردانان و فعالان حوزه سينما تحصيلات آکادميک دارند، که اين امر نشانگر رابطه منطقي ميان سينما و دانشگاه است.
وي ادامه داد: وقتي درباره اين ارتباط صحبت مي کنيم بايد پيش فرضهايي را در نظر داشته باشيم. چرا که نمي توان به صورت مطلق رابطه سينما با دانشگاه را به عنوان يک صنعت تحليل کنيم و بگوييم رابطهاي وجود ندارد.
اربابي با طرح اين سوال که آيا سياستهايي براي تقويت رابطه سينما و دانشگاه طراحي شده است يا نشده؟ عنوان کرد: لازم است به پيش فرضهايي توجه کنيم و دوستاني که قرار است اين کار را انجام دهند گزارشي را درباره موضوع ارائه کنند. اين گزارش ميتواند زمينهاي براي معنا پيدا کردن چالش ديدگاه ها باشد. اگر در اين گزارش همه چيز خوب است، بالطبع چالشي اتفاق نيفتاده است. وقتي نقشها به درستي ايفا نميشود، آنجا يک چالش است.
اين استاد دانشگاه تاکيد کرد: متاسفانه در دانشگاهها و در سطوح پايين کارداني، کارشناسي و حتي کارشناسي ارشد درسي به عنوان روش تحقيق که درس اصلي براي ورود به فضاي آکادميک است وجود ندارد.
معاون توسعه و فناوري سازمان سينمايي با اظهار اينکه متولي پژوهش فقط دانشجويان دانشکده علوم اجتماعي است توضيح داد: در دانشگاه تأکيد شده که هيچ پژوهشگري نميتواند بدون تسلط و شناخت به زمينهاي که در آن ميخواهد پژوهش کند فعاليت پژوهشي را بپذيرد.
اربابي تصريح کرد: بنابراين با متخصصاني مواجه هستيم که بر سينما تسلط کافي دارند اما بر روشهاي پژوهشي تسلط ندارند، و از سوي ديگر پژوهشگران ارزشمندي داريم که مسلط بر مسائل سينمايي نيستند؛ در واقع هرکسي کار خودش را انجام ميدهد و در نهايت توقع داريم که هم افزايي اتفاق بيفتد.
وي ضمن اشاره به برگزاري جلسات با دانشگاهيان و سينماگران و انجام پژوهشهاي مختلف ادامه داد: مهم اين است بتوانيم اين دو وجه را به هم نزديک کنيم و به مفاهمه دست يابيم. امسال همه را موظف کرديم تا پژوهش را بدون کارشناس سينمايي انجام ندهند تا بر اساس اين فرايند مفاهمه نزديک شود.
اين استاد دانشگاه تاکيد کرد: در سينما دو بعد پر فروشترين و پر بينندهترين را در سال در نظر ميگيريم. يعني ما فيلمهايي داريم که ببيننده بيشتر اما آمار فروش کمتري دارند که به قيمت بليت و تعداد سينماهايي که در اختيار داشتند، بستگي دارد. در پژوهش اگر در انتخاب مقولاتي که ميخواهيم ارزيابي کنيم به اشتراک نظر نرسيم، نميتوانيم پژوهش خوبي ارائه دهيم. پژوهش حتما بايد مبتني بر يک اصولي باشد تا سينماگر را نيز تحت تاثير قرار دهد.
اربابي تاکيد کرد: وقتي جدول همه فيلمهاي پر فروش سالهاي اخير را نگاه ميکنيم با تنوع گونه که در جامعه وجود دارد مواجه مي شويم. وقتي در فيلمي، يک نوع تفکر و يک ژانر پشت هم توليد ميشود، بايد تعجب کرد. وقتي با يک مجموعه متفاوتي مواجه مي شويم بايد خوشحال باشيم که يک جامعه پويا با احساسات، تمايلات و سلايق صريح و روشن داريم.
اربابي همچنين گفت: اگر شما اين سوال را از حوزه هنري کنيد به شما حق ميدهم، حوزه هنري اگر فيلمي بسازد و نتواند جايزه بهترين فيلم فجر را بگيرد در حقيقت اسناد بالادستي کارش ايراد دارد.
اين استاد دانشگاه با يادآوري اينکه سينما به معناي مجموعهاي از آدمها که بخش خصوصي نيز در آن موثر است تعهد ندارد سياستهاي حوزه هنري را اجرا کند. تعهد دارد مخالف مقررات کشور فعاليت نکند، گفت: طبيعي است حوزه هنري، بنياد سينمايي فارابي، وزارت ارشاد و نهادهايي که متولي پاسخگويي به اسناد بالادستي هستند در اين بخش مورد سوال واقع شوند. تازه اين در رقابت آزاد است، يعني اگر دولت در بخش خصوصي با يک فيلمساز و يک هنرمند بخواهد قهر کند درست نيست.
دکترفاطمه عزيزآبادي فراهاني معاون پژوهش و فنآوري واحد علوم و تحقيقات تهران نيز گفت: دانشگاه به عنوان يک نهاد علمي و تخصصي در حوزه سينما، چه در بخش نهادهاي سياستگذار و چه در بخش نهادهاي اجرايي، وظيفه دارد در حوزه هنر رسالتهاي خود را تعريف کند.
دکتر عزيزآبادي فراهاني ادامه داد: گزارشي که از ابتداي انقلاب تاکنون در سينماي انقلاب ارائه شد بيشتر بحث روايت گري بوده است. يعني سينما آمده جامعه را روايت کرده، اما امروز حرف از پژوهش و ضرورت پژوهش مي زنيم. درصنعت سينما، بحث ما اين است که سينما صرفا روايت گر جامعه بوده و ذائقه مخاطب را نشان دهد يا نه با يک رويکرد کلان فرهنگي دنبال اين هستيم که پژوهش و دانشگاه به کمک سينما بيايد و سينما ذائقه ساز باشد و هدايت گر.
معاون پژوهش و فنآوري واحد علوم و تحقيقات تهران توضيح داد: بايد در اين پيوندها دنبال تفاهم باشيم. اگر قرار است تفاهمنامهاي باشد، قرارداد همکاري شکل گيرد. اگر قرار است هدايت شود خروجي دانشگاهها از جمله پايان نامهها و پروژههاي دانشگاهي در قالب پژوهش هاي تحقيقاتي بايد به سينما کمک کند.
وي تاکيد کرد: در بحث ديپلماسي فرهنگي و عمومي و به طور خاص ديپلماسي سينما بايد روايت گر انقلاب، حافظ منافع انقلاب اسلامي و مدافعي براي هويت ملي ايرانيان باشد و اين امر نکته مهمي است.
عزيز آبادي فراهاني افزود: معتقدم که ما در بخش ارتباطي که بين حوزههاي مختلف فرهنگ و هنر با رويکرد تخصصي ميتوانيم دنبال کنيم بايد به اين سمت برويم که نهادهاي سياستگذار در عرصه فرهنگ و هنر و همين طور نهادهاي متولي با رويکرد مهندسي فرهنگي بتوانند کل جريان فرهنگي را مديريت کنند. مديريت فرهنگي را به عنوان يک رويکرد کلان ببينيم تا در بحث پژوهشي دچار مشکل نشويم. آيا اين بحث در حيطه متوليان و مديران فرهنگ و هنر يا در حيطه سياستگذاران است. مديريت فرهنگي بايد به اين سمت برود که از ظرفيت سياستگذاري و مهندسي فرهنگي و اجراي نهادهاي مجري و مديريتي استفاده کند.
عدم بکارگيري پژوهشهاي کاربردي در نگارش فيلمنامهها، يکي از معضلات سينماي ايران است
عليرضا تابش مديرعامل بنياد سينمايي فارابي در اين نشست تخصصي با بيان اينکه سينما محصول تمدني است که احساس پژوهش در آن شکل ميگيرد، گفت: با توجه به اينکه صنعت سينما با شتاب در حال پيشرفت است، پژوهش مي تواند مانند موتور محرکهاي به رشد آن کمک کند.
وي افزود: در سينماي ايران پژوهشهاي ارزشمندي در ارتباط با خود سينما داشتهايم ولي متأسفانه کمتر شاهد پژوهشهاي کاربردي که منجر به توليدات سينمايي فاخر و ارزشمند شود، بودهايم.
مديرعامل بنياد سينمايي فارابي يکي از معضلات سينماي ايران را عدم بکارگيري پژوهشهاي کاربردي در نگارش فيلمنامهها و در نتيجه توليدات سينمايي بيان کرد و ادامه داد: شايد دليل اين امر را بتوان در مقرون به صرفه نبودن بکارگيري پژوهشهاي کاربردي در شرايط حاضر براي سينماگران دانست. از آنجاييکه سينماگران ما نتايج شيرين پژوهش کاربردي را در اثر توليدي خود مشاهده نکردهاند، در نتيجه براي آن هزينهاي نميکنند.
وي افزود: معتقدم براي افزايش توليدات فاخر و ارزشمند، لازم است که نهادهايي مثل فارابي، حوزه هنري و دانشگاهي در زمينه بکارگيري پژوهشهاي کاربردي در توليدات سينمايي سرمايه گذاري کنند.
وجه رسانهاي سينما پيشگامتر است
مهندس سيدمحمد حسيني مدير مرکز توليد متن موسسه سوره سينماي مهر؛ نيز در اين نشست يادآور شد: وجه رسانهاي سينما پيشگامتر است. و با فاصله اي از جامعه ميتواند حرکت کند اما آنچه که سينما بايد انجام دهد اينست که بتواند قدري از جامعه و انگيزههاي مخاطب جلوتر رود. مثل سينماي علمي تخيلي که در سينماي ايران وجود ندارد.
وي افزود: براي رسيدن به تراز مطلوب نياز به حرکت دو طرفه داريم. فضاي علمي و پژوهش کارهايي انجام ميدهد که فضاي سينما به آن احساس نياز نميکند و بديهي هم هست. يعني اگر بخواهند کار تاريخي بسازند خودشان اقدام ميکنند و احساس نياز به پژوهش نمي کنند.
مهندس سيدمحمد حسيني تاکيد کرد: هرگز در فضاي پژوهشي احساس نياز نشده تا پيش قدم شده و پيشنهاد دهند که کدام اثر هنري توليد شود. پژوهش اگر سايه وار باشد احساس نيازي از سوي هنرمندان به وجود نمي آيد.
متمرکز شدن پژوهش هاي سينمايي
شهاب الدين عادل نيز در اين نشست اظهار کرد: از بدو انقلاب که فارغ التحصيل در رشته سينما شديم به جاي فيلمسازي نيرو تربيت کرديم و مديريت انجمن سينماي جوان، دانشکده صدا و سيما، دانشکده سينما و سوره از جمله فضاهايي بود که در آن نيرو پرورش مي داديم.
وي در ادامه با اشاره به پژوهشهاي انجام شده در حوزه سينما يادآور شد: سينما امري پيچيده است زيرا سينما نهاد تفريحي است و در سايه مفهوم فرهنگ قرار ميگيرد. بايد دقت داشته باشيم که فرهنگ ديالکتيک دارد و نميتواند ثابت حرکت کند و هيچ دو فيلمي از منظر فکري سازنده شباهت نداشته و هيچ دو مخاطبي از يک فيلم يک برداشت نميکند.
اين استاد دانشگاه با اشاره به مباحث مطرح شده درباره دلايل فروش فيلم که در اين جلسه بدان اشاره شد يادآور شد: پارامتري که اعلام شد براي فروش کافي نيست و هزاران پارامتر ديگر براي تحليل فروش در سينماي ايران وجود دارد.
عادل در ادامه تصريح کرد: يکي از مشکلات پژوهش ما در سينما همپوشاني است و مراکزي که ربطي به سينما ندارند مستقل در اين بخش فعاليت ميکنند.
وي ادامه داد: تعريف پژوهش را در توليد فيلم نيز ميبينيم، يک فيلم ميتواند يک پژوهش باشد و معتقدم چهار شاخص براي پژوهش وجود دارد: توليد فيلم، توليد نشر و کتاب، توليد نيروي آموزشي متخصص و توليد تکنولوژي.
اين استاد دانشگاه توضيح داد: امسال و سالهاي قبل شاهد ورود تکنولوژيهاي جديد به سينما بوديم و امکانات رايانهاي ما تحول يافته اما زود است که به مرحله ايده آل برسيم.
عادل گفت: سوال اصلي اين است که چرا همه پژوهش ها زير پوشش متوليان اصلي انجام نمي شود؟ در عين حال شيوه آموزش و روش تحقيق در دانشگاهها نيز مشکل دارد.
وي با اشاره به پژوهش هاي کمي مطرح شده در سينما اظهار کرد: جدول ها بيشتر جنبه کمي دارد و ما با امر سينما به عنوان پديده اي پيچيده روبرو هستيم که نمي توانيد الگو سازي بازيگران را از مردم جدا کنيد و بسياري از اتفاقات بر پرده سينما رخ مي دهد که در پژوهش ها ممکن است معني پيدا نکند.
اين استاد دانشگاه و کارشناس امور سينمايي با اشاره به راه اندازي مرکز آموزش فيلمسازي در باغ فردوس در اوايل دهه 60 عنوان کرد: در همان سال سه بحث هدايتي، حمايتي و نظارتي مطرح بود و قصد اين بود سينماي ورشکسته سال هاي 56 که محدود به اکران کمپانيهاي هاليوودي بود تصحيح شود. از سال 63 بر روي توليد فيلم متمرکز شدند.
عادل ادامه داد: امروز سينماي چهار کشور چين، هنگ کنگ، بالکان و ايران عموما در جشنوارههاي جهاني فارغ از سياسي و غير سياسي بودن مطرح هستند.
وي با بيان اينکه مشکل نيرو در سينماي ايران نداريم گفت: موضوع اصلي پژوهش است. نکاتي داريم که بايد حل شود. بهتر است پژوهشهاي ما زير چتر متوليان سينما از جمله فارابي قرار گيرد. پژوهش بايد با حضور متخصصين انجام شود و پژوهشگران با متخصصان سينما گفت وگو کنند.
اين استاد دانشگاه تاکيد کرد: پژوهش ها خيلي وقت ها همپوشاني دارد و در بسياري مواقع پايان نامهها عناوين مشترک دارد، بايد همپوشاني از بين برود.
به گفته عادل، فقدان نظارت علمي در سازمان ها و حضور نيروي متخصص در مطالعات وجود دارد و مراکز غير مرتبط نيز در زمينه پژوهش فعاليت مي کنند. دانش دست اندرکاران ما نيز محدود است و بايد اين گروه آموزش داده شود.
وي تصريح کرد: فقدان دانش برخي مديران نيز احساس ميشود. اين امر دائم نبوده اما در برخي ادوار اين مديران به ديپلماسي سينما و ساختارهاي صنعت سينما صدمه زدند و به بستن خانه سينما رسيدند و در دوره اي سينما فلج شد.
عادل تصريح کرد: به دلايلي اجازه داده نميشود پژوهش ها صراحت داشته باشند. من آدم آکادميک هستم و با صنعت فيلم ارتباط دارم به همين دليل با صراحت حرف مي زنم.
سياست گذاري استراتژيک فيلم و سينما در ايران
دکتر رها خرازي آذر عضو هيئت علمي دانشگاه و مشاور مديرعامل بنياد سينمايي فارابي در امور بين الملل و رسانه ها نيز در پاسخ به تمامي چالشهاي مطرح شده، يادآور شد: فيلم و سينماي ايران تاثير و تاثرات زيادي با مضمامين و روندهاي بين المللي کشور طي 40 سال گذشته تجربه کرده است.
خرازي آذر تصريح کرد: با اين تجربه و با رويکرد سياستگذاري استراتژيک به نقش، جايگاه و کارکردهاي نوظهور فيلم و سينماي کشور، سينماي امروز ايران فضايي براي ظهور و گسترش خلاقيتهاي فرهنگي، هنري و تمدني و همزمان بستري جهت سياستهاي اعلامي در عرصه هاي منطقه اي، بين المللي و ديپلماتيک فراهم کرده است که مطالعه و پژوهش در اين حوزه ها، جملگي از منظر سياست گذاري استراتژيک آينده فيلم و سينما در ايران بسيار حائز اهميت است.
مشاور مديرعامل بنياد سينمايي فارابي در امور بين الملل و رسانه ها افزود: بدين منظور بنياد سينمايي فارابي در نظر دارد تا طراحي و تدوين چشم انداز و برنامه استراتژيک شيفت از موقعيت کنوني به موقعيت مطلوب فيلم و سينماي کشور؛ تعريف نقشه راه جلب استعدادها در فيلم و سينما؛ تعريف روندها و رويکردهاي نوين به فيلم و سينما در کشور و حمايت از توليد و انتشار محتواي مناسب جهت توسعه بين المللي فيلم و سينماي ايران را در يک روند \"انديشگاه دائمي فيلم و سينما\" مورد مطالعه، تفکر و محور گفتگوهاي مداوم قرار دهد.
احساس نياز به پژوهش
در ادامه اين نشست سيد محمد رضوي تهيه کننده سينما نيز اظهار کرد: اگر قرار باشد در سينماگران نسبت به پژوهش تغيير ايجاد کنيم بايد کاري کنيم آنان احساس نياز به پژوهش کنند. اگر هنرمند احساس نياز نکند هيچ اتفاقي در پژوهش در حوزه امور هنري نمي افتد و به رفع تکليف ميرسيم.
وي ادامه داد: بين خواسته پژوهشگر و سينماگر تناقض وجود دارد. اگر اين تناقض هم ايجاد نشود تضاد منافع اتفاق مي افتد.
تهيه کننده ماجراي نيمروز تاکيد کرد: پژوهشگر کارش را مي کند و بايد بداند بالاسر هنرمند نيست بلکه کنار هنرمنداست و اثر هنري که توليد ميشود بيشتر مقيد به داشتههاي هنرمند است تا پژوهش.
رضوي با يادآوري اينکه بايد احساس نياز را ايجاد کنيم و صرفا به پژوهش وفادار بودن صحيح نيست ادامه داد: پژوهش بايد به باورپذيري کمک کرده و اعتبار اثر را بالا ببرد. اگر اين اتفاق رخ داده شد از هنرمند بخواهيم پژوهش را مورد توجه قرار دهد.
تهيه کننده فيلم سينمايي لاتاري تاکيد کرد: وقتي ما سراغ پژوهش رفتيم و پژوهشگراني داشتيم که مشاور و بازوي ما بودند نتايج خوبي اتفاق افتاد. در سيانور و ماجراي نيمروز که دو اثر تاريخي بودند مي توانستيم بر اساس يک کتاب يا يک خاطره اثر را جلو ببريم اما در کار سيانور، معاون آقاي تابش نويسنده آن اثر بودند و 80 کتاب مطالعه کرده و چند صد ساعت فايل صوتي گوش داده و سپس به فيلمنامه رسيديم.
رضوي ادامه داد: تا اثري همچون سيانور ديده نشود و مخاطب تفاوتش را با اثري که همان سال بر اساس تخيل ساخته شده نبيند نمي توان تفاوت را احساس کند و در نهايت ديديم مخاطب از فيلمي مانند سيانور استقبال مي کند.
وي گفت: هر سال که جلو ميرويم جامعه از مطالعه به سمت تجربه در حرکت است و اين فاصله هر روز که بيشتر ميشود همه تجربه محور مي شويم و مي خواهيم بر اين اساس کار کنيم. همه ذهنيت يک فيلمساز گاه بر اساس يک مورد مشاهداتي مانند ديدن يک معتاد يا يک مورد طلاق بوده و اين همان نگاه تجربه محور است، اين نگاه از طريق يک اثر به جامعه منتقل ميشود.
در ادامه اين مراسم نيز ابطحي به اهميت فناوري در سينماي ايران در ساخت آثار قابل توجه و فروش اين آثار اشاره کرد.
10 شاخص سينماي انقلاب
حجتالاسلام والمسلمين حجتاله ذاکر معاون فرهنگي و دانشجويي واحد علوم و تحقيقات تهران نيز در اين نشست گفت: با توجه به اينکه 40 سال از عمر انقلاب مي گذرد بايد در تماي عرصهها پختگي را ببينيم که يکي از اين عرصهها سينما است.
وي با اشاره به 10 شاخص در سينماي انقلاب اسلامي که فقدان آنها احساس شده و يا ناقص و کمرنگ بوده است يادآور شد: اولين شاخصه معنامحوري است. جريان سازي دومين شاخص است. در داخل، فرهنگ و در خارج از کشور سينماي ما چقدر جريان ساز است، سينماي دفاع مقدس چقدر توانسته مظلوميت ايران را در دوران دفاع مقدس و ترور را به جهانيان معرفي کند؟
اين استاد دانشگاه تاکيد کرد: دغدغه مندي شاخص سوم است و خيلي از سينماگران ما دغدغه جامعه خود را ندارند. دور انديشي شاخصه اي ديگر است و بايد اثري که ساخته ميشود در دور دست ها نيز ماندگار باشد.
حجتالاسلام والمسلمين حجتاله ذاکر با اشاره به ديگر شاخص ها توضيح داد: فيلمساز بايد زمانه و آينده را درک کند و بعد از چند سال اشتياق براي ديدن يک فيلم وجود داشته باشد. چند بعدي نگري شاخصه اي ديگر است و يک فيلم نبايد يک نگاه داشته باشد. همچنين انقلابي بودن شاخصه اي ديگر است البته انقلابي بودن با افراط فرق دارد.
وي با بيان اينکه مردمي بودن در تمامي ابعاد شاخصهاي ديگر است عنوان کرد: در فيلمسازي، باني نداريم زيرا سينماي ما مردمي نيست. چرا در جشنواره عمار مي بينيم در اختتاميه مردم باني پذيرايي ميشوند؟ جشنواره عمار اين را درک کرده، جشنواره فجر چقدر مردمي است؟
اين استاد دانشگاه اظهار کرد: نقد پذيري نيز از جمله شاخصههايي است که کمتر ديده ميشود و همه بعد از نقد دنبال جواب در ذهنشان مي گردند. فاخر بودن اثر نيز از ديگر شاخص ها است و آثار فاخر ما بايد به حدي باشد که مخاطب در انتخاب اثر دچار چالش و فکر و تامل شود.
معاون فرهنگي و دانشجويي واحد علوم و تحقيقات تهران گفت: اگر در امور مختلف از جمله سينما پژوهش محور باشيم، اين شاخص ها ايجاد ميشود.
در اين نشست دکتر فاطمه عزيز آبادي فراهاني معاون پژوهش و فنآوري واحد علوم و تحقيقات تهران؛ حجتالاسلام والمسلمين حجتاله ذاکر معاون فرهنگي و دانشجويي واحد علوم و تحقيقات تهران؛ دکتر اربابي عضو هيئت علمي دانشگاه هنر و معاون توسعه و فناوري سازمان سينمايي؛ مهندس سيدمحمد حسيني مدير مرکز توليد متن موسسه سوره سينماي مهر؛ دکتر شهاب الدين عادل استاد دانشگاه؛ عليرضا تابش مديرعامل بنياد سينمايي فارابي؛ دکتر رها خرازي آذر عضو هيئت علمي دانشگاه و مشاور مديرعامل بنياد سينمايي فارابي در امور بينالملل و رسانهها؛ دکتر واعظي عضو هيات علمي پژوهشگاه فرهنگ و ارتباطات جهاد دانشگاهي؛ دکتر عطا الله ابطحي مدير گروه مديريت رسانه واحد علوم و تحقيقات تهران؛ و سيدمحمود رضوي تهيه کننده سينما به بحث و گفتوگو پرداختند.