روزنامه وطن امروز- ۹ فیلم در جشنواره چهل‌ویکم زمستان سال گذشته و حوالی برگزاری فجر چهل‌ویکم بود که گمانه‌زنی‌ها درباره تولیدات فارابی برای جشنواره پیش رو شدت گرفت، تولیداتی که بنیاد سینمایی فارابی با توجه به شلوغی‌ها و مشکلات اجتماعی پاییز پارسال و کنش‌های سینماگران، ترجیح به ساخت آنها در سکوت کامل خبری گرفت تا در نهایت با ساخت 11 اثر و ارائه 9 فیلم به چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر، پرچم مهم‌ترین رویداد سالانه فرهنگی - هنری کشور را بالا نگه دارد.
بی‌شک حضور بی‌سابقه این تعداد اثر از سوی فارابی، جشنواره فجر را از دام رکود طراحی‌شده توسط تحریمی‌ها رهانید. فهرست فیلم‌های فارابی در بخش سودای سیمرغ جشنواره فجر چهل‌ویکم به این شرح است:
1- «بعد از رفتن» به کارگردانی رضا نجاتی و تهیه‌کنندگی محمود بابایی 2- «جنگل پرتقال» به کارگردانی آرمان خوانساریان و تهیه‌کنندگی رسول صدرعاملی 3- «روایت ناتمام سیما» به کارگردانی علیرضا صمدی و تهیه‌کنندگی مجید رضابالا 4- «سینما متروپل» به کارگردانی محمدعلی باشه آهنگر و تهیه‌کنندگی سیدحامد حسینی 5- «شماره ۱۰» به کارگردانی حمید زرگرنژاد و تهیه‌کنندگی ابراهیم اصغری 6- «کاپیتان» به کارگردانی محمد حمزه‌ای و تهیه‌کنندگی سیدصابر امامی 7- «کت‌چرمی» به کارگردانی حسین میرزامحمدی و تهیه‌کنندگی کامران حجازی 8- «گل‌های باوارده» به کارگردانی مهرداد خوشبخت و تهیه‌کنندگی سعید سعدی 9- «هوک» به کارگردانی حسین ریگی و تهیه‌کنندگی علی آشتیانی‌پور
* از کمیت تا کیفیت اگرچه برخی فیلم‌های فارابی نقد منتقدان و اهالی رسانه را به دنبال داشت اما آنچه با اندک تاملی بدیهی به نظر می‌آید، علاوه بر کیفیت، توجه به تعداد آثار در آن برهه زمانی خاص بوده است، هر چند در کنار اقبال مخاطب اعم از عام و خاص به فیلم‌هایی نظیر «سینمامتروپل»، «جنگل پرتقال»، «شماره 10» و «کت‌چرمی»، بنیاد سینمایی فارابی با نامزدی در 43 رشته و کسب 12 سیمرغ، دست پرتر از همیشه جشنواره فیلم فجر را پشت سر گذاشت.
* باشگاهی به نام فیلم‌اولی‌ها فارابی در سال پرفراز و نشیبی که سینمای کشور پشت سر گذاشت، با حذف شوراهای موازی و تو در تو، گذشته از 905 طرح و فیلمنامه بررسی‌شده و نگارش 19 فیلمنامه، اقدام به تولید آثاری کرد که اشاره‌ای به آنها شد. این آثار از ابتدای سال 1401 تا شهریور از میان بیش از 800 فیلمنامه ساخته شدند. همچنین فارابی «باشگاه فیلم‌اولی‌ها» را تاسیس کرد که حضور ۳ فیلم از کارگردانان جوان در جشنواره فیلم فجر، نخستین محصول این باشگاه برای سینمای ایران باشد.
* تنوع ژانر تنوع ژانر را می‌توان رویکرد مهم سال 1401 فارابی خواند که اگرچه همواره ۲ ژانر مهم دفاع مقدس و کودک و نوجوان را کارویژه خود می‌دانسته اما در سال گذشته در کنار این دو، گونه‌های دیگر نظیر اجتماعی، خانوادگی، پلیسی - معمایی و... نیز در سبد محصولات خود قرار داد.
فارابی در سالی که گذشت، ۳ حضور در بازارهای جهانی فیلم در کن، برلین و روسیه داشت. اجلاس «فروم» روسیه که در دایره مهم‌ترین رویدادهای تجاری - اقتصادی اورآسیا قرار می‌گیرد، در آخرین دوره گردهمایی بزرگ خود به اتفاق بنیاد سینمایی فارابی محل 19 نشست و رویداد بود که «حمایت از تولید فیلم و سریال زیر سایه تحریم»، «امضای سند همکاری در مسیر تولیدات مشترک»، «دیدار با سفیر ایران در روسیه» و «امضای توافقنامه با کمپانی‌های بزرگ تولید کشور روسیه» از جمله رداسکوئر و اتحادیه سینماگران این کشور از مهم‌ترین آنها خوانده می‌شود. برگزاری نخستین رویداد روزهای فیلم روسیه، سومین هفته فیلم چین و دومین هفته فیلم استرالیا در مسیر ارتقای تعاملات بیشتر فرهنگی - سینمایی در بستر بین‌المللی را از از دیگر همکاری‌های بین‌المللی بنیاد سینمایی فارابی در دوره مدیریت جدید آن می‌توان برشمرد. در کنار این رویدادها، برگزاری هفته‌های فیلم ایران در ژاپن، کره‌جنوبی، تاجیکستان، عراق و... نیز در دایره سایر اقدامات بین‌المللی این بنیاد سینمایی قرار می‌گیرد. مرده خوار، تختی، هیس دخترها فریاد نمی‌زنند، ۲ زن، قطار آن شب، رنگ خدا، آتش سبز، گاو، مهران و مارمولک نیز از جمله فیلم‌هایی بودند که از سوی بنیاد سینمایی فارابی به کشورهای فرانسه، دانمارک، ترکیه، قطر، بلژیک، سوییس، روسیه، چین و کره‌جنوبی به فروش رسیدند.
* پروانه‌ای برای سینمای کودک اما یکی از جدی‌ترین چالش‌های فارابی مواجهه با شرایط بحرانی و کم‌فروغ سینما و جشنواره کودک بود که فضا و بستر این مهم‌ترین رویداد فرهنگی و سینمای تاثیرگذار هنر هفتم ما در جهان را مخدوش کرده بود. طراحی صندوق توسعه فیلم‌های کودک و نوجوان با عنوان «پروانه» یکی از مهم‌ترین اقداماتی بود که توسط فارابی انجام شد؛ صندوقی که با مشارکت شهرداری اصفهان، بنیاد سینمایی فارابی و مشارکت نهادهای سرمایه‌گذاری که تلاش دارد یک زیرساخت پایدار برای توسعه سینمای پرمخاطب کودک و نوجوان ایجاد کند. در کنار این، ساخت آثاری همچون «کاپیتان» در حوزه سینمای کودک و نوجوان را که اثری درخشان بود هم نباید از نظر دور داشت.
* رویدادها برگزاری رویدادهای سینمایی در دایره دیگر فعالیت‌های فارابی قرار می‌گیرد. ششمین المپیاد فیلمسازی نوجوانان که نسبت به سال گذشته با افزایش صددرصدی آثار همراه بود، نخستین رویداد جلوه‌های بصری با هدف دانش‌افزایی فعالان سینما و بررسی آخرین دستاوردهای فنی این حوزه در ایران، نخستین رویداد ایده‌پردازی «سینما سلامت» با هدف برجسته‌سازی دستاوردهای نظام پزشکی کشور در مهار اپیدمی کرونا، بررسی سیر اندیشه کارگردانان بزرگ در «سینما پرتره» و نخستین محفل عاشورایی سینمای ایران (سینماتکیه) از جمله این اقدامات رویدادمحور فارابی به شمار می‌آید.
* 18 فیلم در سبد سال 1402 در سبد محصولات در دست اجرای فارابی در سال جاری ۱۸ اثر دیده می‌شود. «آسمان غرب» با محوریت زندگی شهید شیرودی، «قطار سفید»، «صبح اعدام»، «نقطه صفر زمین»، «رفیق عزیز»، «مومن»، «عملیات مهندسی»، «سگ‌های پوشالی»، «صندوق»، «استنطاق»، «ترور آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی در آرژانتین» و «راه شیری» که به پیاده‌روی در اربعین حسینی می‌پردازد، از جمله آثار در دست اجرای فارابی در سال 1402 به شمار می‌آید.
* کلینیکی برای فیلمنامه فارابی همچنین برای ساماندهی و بهبود فیلمنامه‌های ارسالی، «کلینیک فیلمنامه» را راه‌اندازی کرد تا در این سامانه دیجیتال، فیلمنامه به شکل اتوماتیک گردش کرده، کارشناسان آنها را بخوانند و نسخه‌ای نیز برای مشاوران خارج از فارابی برای بررسی و واکاوی دقیق‌تر ارسال شود.
به هر حال، با استعفای سیدمهدی جوادی، مدیرعامل بنیاد فارابی، عمارت سینمایی خیابان 30 تیر پس از یک دوره پرچالش دستخوش تغییرات مدیریتی قرار گرفته است. بررسی کارنامه این دوره مدیریتی قطعا مجال بیشتری می‌طلبد، از نقد و بررسی فیلم‌ها تا برگزاری رویدادها و... اما آنچه در عملکرد این دوره بسیار پررنگ است، حضور اثرگذار در جشنواره چهل‌ویکم و خنثی کردن نقشه بدخواهان سینمای ایران بود.