فارابی که بود؟

ابونصر محمد فارابی (زاده ۸۷۲ میلادی، ۲۵۰ خورشیدی – متوفی ۹۵۰ میلادی، ۳۲۸ خورشیدی ) یکی از نخستین روشنفکران مسلمان است که در انتقال آموزه‌های افلاطون و ارسطو به جهان اسلام مؤثر بود و روی فیلسوفان مسلمان آینده مانند ابن سینا تأثیر زیادی داشت.

وی یک زبان‌شناس برجسته بود که آثار یونانی افلاطون و ارسطو را ترجمه کرده و اطلاعات خود را نیز به آن اضافه می‌کرد. به او لقب «معلم ثانی» را داده‌اند که به معنی استاد دوم یا معلم دوم است.

فارابی نخستین کسی بود که فلسفه را از الهیات جدا کرد. از قرون وسطی به بعد به سختی می‌توان فیلسوفی را در اسلام و مسیحیت یافت که تحت تأثیر دیدگاه‌های او قرار نگرفته باشد.

«الجمع بین الرایین»، «فصول الحکم» و «احصاءالعلوم» از مهمترین آثار فارابی محسوب می‌شود.

فارابی در عین حال با هنر بیگانه نبود و در باب موسیقی کتاب «الموسیقی الکبیر» به زبان عربی از وی برجاست که در این اثر درباره لحن و فاصله و ساختار موسیقی نظریاتی مطرح شده است.

این اندیشمند اسلامی معتقد بود معارف برای انسان از راه حواس و ادراک کلیات برای وی از راه احساس جزئیات حاصل می‌شود و حواس، راه‌های کسب معارف انسانی به وسیله نفس است. همچنین قلمرو ظواهر مربوط به حواس و قلمرو حقایق مربوط به قوه تعقل است.

بنیاد سینمایی فارابی

بنیاد سینمایی فارابی پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در خرداد ۱۳۶۲ تاسیس شد. در این سال به دستور «فخرالدین انوار» معاون وقت سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، گروهی متشکل از: «سیدمحمد بهشتی»، «محمد مهدی دادگو»، «محمد آقاجانی» و «مهدی مسعودشاهی» مسئول رسیدگی امور مربوط به سینما و راه‌اندازی دوباره این هنر در کشور شدند. با توجه به اینکه در سال ۱۳۵۶ باشگاه فارابی با هدف گسترش فرهنگ سینمایی از طریق کلوب‌های نمایش فیلم تأسیس شده بود و اساسنامه مدونی نیز داشت این باشگاه برای حل معضلات سینما با تغییر نام به بنیاد و پس از انجام مراحل قانونی، راه‌اندازی شد. «سید محمد بهشتی» مدیرعامل، «محمدمهدی دادگو» مدیر تولید و مسئول اجرایی و «محمد آقاجانی» نیز به عنوان قائم‌‌مقام مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی انتخاب و در عمارت تاریخی قوام‌السلطنه استقرار یافت؛ این بنا که جزو آثار ثبت شده در فهرست ملی میراث فرهنگی است، به عنوان نماد و برند فرهنگی بنیاد سینمایی فارابی محسوب می‌شود.

در اساسنامه بنیاد سینمایی فارابی این مؤسسه چنین معرفی شده است: بنیاد سینمایی فارابی سازمانی است غیردولتی و غیرانتفاعی که تحت نظارت وزارت ارشاد اسلامی به عنوان یکی از بازوهای اجرایی سیاست‌ها و جهت‌گیری‌های فرهنگی، هنری امور سینمایی کشور اداره می‌شود.

اهداف

بنیاد سینمایی فارابی با رسالتی فرهنگی در دوران انتقالی سینمای ایران از دوره «فیلمفارسی سازی» به دوره سینمای انقلاب کار خود را آغاز کرد. این بنیاد به عنوان بازوی اجرایی معاونت سینمایی مسئول اجرای سیاست‌های فرهنگی از طریق حمایت از تولید آثار سینمایی متناسب با فضای ایران پس از انقلاب اسلامی بود.

با توجه به دگرگونی ساختارها و چارچوب سینمایی پس از انقلاب اسلامی دگرگونی و سازماندهی دوباره صنعت سینما که شامل واحدهای خدماتی، وسایل و تجهیزات و مواد خام و ارتقای تکنیکی سینمای ایران و همچنین تربیت نیروهای انسانی جدید و هدایت سینماگران قدیم به عرصه نوین سینمایی در دستور کار بنیاد سینمایی فارابی قرار گرفت و بر این اساس سیاست‌های هدایتی و حمایتی تبیین شد و به مرور زمان این سیاست‌ها با تغییرات متناسب با نیازهای روز سینمای ایران همراه و دگرگون شد.

سیاست‌ها

• ارتقای ذائقه و سلیقه مردم نسبت به امور فرهنگی و سوق دادن مخاطب به مطلوبیت و مشکل‌پسندی
• ترغیب فیلمساز به ساخت آثاری که مخاطبان را به اندیشیدن وادار کند
• شکستن محدودیت‌های تحمیلی و تقلیدی در انتخاب سوژه‌ها و پایان دادن به استفاده از سوژه‌های تکراری، سطحی و بعضا تقلیدی از سینمای قبل از انقلاب
• حمایت از تولید آثار سینمایی متناسب با رویکردها و سیاست‌های فرهنگی مصوب در بنیاد سینمایی فارابی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از طریق اعطای وام و یا مشارکت در ساخت
• حمایت محتوایی از آثار سینمایی با موضوعاتی همچون: مقاومت، انقلاب، دفاع مقدس، کودکان و نوجوانان، اجتماعی و معناگرا
• حمایت از آثار سینمایی در استفاده از فناوری‌های نوین و تکنیک‌های جدید سینمایی و ایجاد زیرساخت‌های مورد نظر از جمله استودیوهای مجهز فیلمسازی
• حمایت در حضور بین‌المللی آثار سینمای ایران در رویدادهای جهانی و کمک به ساخت آثاری با نگاه جهان شمول

مدیران عامل بنیاد سینمایی فارابی از آغاز تاکنون:

• سیدمحمد بهشتی (یکی از موسسین) از ۱۳۶۳ تا ۱۳۷۳
• محمدحسین حقیقی از ۱۳۷۳ تا ۱۳۷۴
• محمد رجبی از ۱۳۷۴ تا ۱۳۷۶
• محمد حسن پزشک از ۱۳۷۶ تا ۱۳۷۸
• عبدالحمید محبی از ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۰
• محمد مهدی عسگرپور از ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۱
• علیرضا رضاداد از ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۶
• مجید شاه حسینی از ۱۳۸۶ تا ۱۳۸۸
• سیداحمد میرعلایی از ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۲
• محمدرضا جعفری جلوه از ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۳
• رمضانعلی حیدری خلیلی (به مدت ۳ ماه، در پاییز و زمستان ۱۳۹۳، سرپرست بنیاد بوده است.)
• علیرضا تابش از ۱۳۹۳ تا 1400
• سید مهدی جوادی از 1400 تا 1402
• مجید زین‌العابدین

تاریخچه ساختمان

بنیاد سینمایی فارابی از بدو تأسیس در عمارت تاریخی قوام‌السلطنه استقرار یافت. این بنا که جزو آثار ثبت شده در فهرست ملی میراث فرهنگی است، به عنوان نماد و برند فرهنگی بنیاد سینمایی فارابی محسوب می‌شود.

یک ساختمان آجری قدیمی دیگر (تاریخ ساخت آن همزمان با ساخت بنای اصلی است) نیز به صورت قرینه در جوار ساختمان اصلی موزه آبگینه و سفالینه ایران وجود دارد که نزدیک به نود سال پیش برای یکی از صاحبان منصب دوره قاجار به نام احمد قوام (قوام‏السلطنه) ساخته شد که محل اقامت خانواده وی بوده ولی بعدها به فرهنگسرای نوبهار مشهور شده و امروزه نیز کاربری فرهنگی دارد. در سال ۱۳۳۲ به سفارت مصر فروخته شد و هفت سال بعد بانک بازرگانی این ساختمان را خریداری کرد. عملیات بازسازی مجموعه با پیروزی انقلاب اسلامی مدتی متوقف شد و سرانجام ساختمان موزه و فرهنگسرای نوبهار در ۲۲ بهمن ۱۳۵۹ افتتاح شدند.

ورودی موزه آبگینه

نمایی از ضلع جنوبی ساختمان

نمایی از ضلع شمالی ساختمان

نقوش دیوار ساختمان

درب ضلع شمالی

نمایی از ضلع جنوبی ساختمان

پنجره‌های ضلع جنوبی

نمایی از ضلع جنوبی ساختمان

روابط عمومی

نمایی از ساختمان

سالن زنده‌یاد عباس کیارستمی